Jongeren zijn standaard online en wifi is zo’n beetje hun eerste levensbehoefte. Dat vraagt ook wat van ouders. Opvoeden in deze online wereld is voor velen van ons een zoektocht. Mediacoach Leenard Kanselaar wil bijdragen aan meer verbinding en begrip, en zo de kloof helpen overbruggen.
Tuuuduuuuduuuduu tuduuduuu krschhhccchhch. Leenard Kanselaar kan zich het geluid van de inbelverbinding haarscherp voor de geest halen. Hij hoort zijn moeder nog zeggen: ‘Niet te lang op internet, ik verwacht een telefoontje.’ “Het voelt voor ons misschien als de dag van gisteren, maar in de ogen van jongeren zijn dit prehistorische tijden”, zegt de mediacoach uit Harderwijk. “Jongeren zijn standaard online. Met één swipe betreden ze het wereldwijde web en het grootste deel van hun vrije tijd brengen ze door in games, op YouTube of social media.”
Kloof overbruggen
De tiener en zijn telefoon zorgt in veel gezinnen voor ergernis en onenigheid. Jongeren voelen zich onbegrepen, ouders maken zich zorgen. “Veel ouders vinden het een zoektocht hun tieners hierin de juiste weg te wijzen”, zegt Leenard. “Niet zo gek, want wij zijn de eerste generatie ouders en opvoeders die te maken heeft met deze vorm van (media)opvoeding.” Leenard wil helpen die kloof te overbruggen. Als jongerenwerker merkte hij rond 2014 hoe incidenten op social media steeds vaker een rol speelden in het leven van jongeren. Tegelijk kwam vanuit scholen en ouders steeds vaker de vraag: hoe gaan we hiermee om? “Ik had toen geen antwoord, maar zag wel het belang van meer aandacht voor dit thema. Dus ben ik me erin gaan scholen.”
Mediacoach
Met verschillende cursussen en de post hbo-opleiding ‘Expertcoach Mediaopvoeding’ op zak, is Leenard inmiddels volleerd mediacoach. Hij put hierbij natuurlijk ook uit zijn ervaringen in de praktijk. Eerst als jongerenwerker, inmiddels als gezinscoach. “Ik pols voortdurend bij jongeren wat er leeft, wat ze doen online, welke games en kanalen populair zijn, waar ze tegenaan lopen. Verder check ik zelf regelmatig de platformen om te zien wat er gaande is, en volg ik anderen die vanuit wetenschap of praktijk met dit onderwerp bezig zijn.” Als jongerenwerker bij Youth for Christ gaf Leenard veel voorlichting op scholen, tijdens ouderavonden of aan andere jeugdhulpverleners. Nu, als gezinscoach, is hij vooral achter de voordeur aan het werk. “Mooi om met en in gezinnen aan de slag te zijn, want daar speelt veel. De adviezen die ik eerder tijdens voorlichtingen gaf, pas ik nu in de praktijk toe.”
Meer balans
Leenard helpt jongeren alle digitale middelen en verleidingen een gezonde plek te geven in hun leven. Tegelijk neemt hij ouders mee in de online leefwereld van jongeren en biedt hij hen handvatten voor de opvoeding thuis. Belangrijk, want deze online tijd brengt risico’s mee voor het welzijn van tieners. “Het is nodig dat er meer balans komt tussen on- en offline. Games en social media zijn zo gemaakt dat ze een enorme aantrekkingskracht hebben op jongeren. Gevolg is dat de online wereld steeds meer de plek inneemt van gezonde dingen als voldoende bewegen, slapen, buiten komen, af en toe een boek lezen of huiswerk maken”, aldus Leenard. Hij refereert ook aan het mentale welbevinden van jongeren dat de laatste tijd veel in het nieuws is. “Jongeren hebben het pittig. Ik denk dat de prestatiedruk als gevolg van het altijd maar online zijn en je met de hele wereld kunnen vergelijken, daar een rol in speelt.”
Niet negatief
Toch zegt Leenard absoluut niet dat al dat schermen dus vooral slecht is. Sterker nog, één van zijn belangrijkste adviezen richting ouders is juist de hele online wereld minder negatief te framen. “De risico’s hebben vooral te maken met de hoeveelheid tijd die gezond is voor een jongere om achter een scherm zitten. Dat is per kind verschillend, maar veel jongeren die ik het vraag, geven eerlijk toe dat die balans een struggle is.” Games en social media an sich kunnen zowel hele positieve als negatieve effecten hebben op jongeren. Afhankelijk van wat ze er doen en meemaken. De kunst is daar als ouder geen oordeel over te hebben, maar vooral over in gesprek te gaan. “Wat je zaait, is wat je oogst. Door negatief te zijn, creëer je afstand. Door nieuwsgierig te zijn en mee te doen, creëer je verbinding.”
Hoe was het online?
Leenard wil er als mediacoach aan bijdragen dat ouders die beweging van oordeel naar interesse maken. “Door van jongs af aan te vragen naar wat je kind online doet en meemaakt, wordt het gesprek daarover iets heel vanzelfsprekends. En ontstaat er ruimte aan hun kant om er eerlijk over te zijn”, weet Leenard. “Dat geeft jou als opvoeder vervolgens de kans eventuele negatieve effecten te dempen. ‘Je snapt wel toch, dat al die perfecte plaatjes iets doen met jouw zelfbeeld? Echt, je ziet er hartstikke goed uit!’ Jongeren hebben die volwassen boodschap van hun ouders nodig!” Leenard heeft al vaak ervaren dat er goed met jongeren over hun digitale gedrag te praten valt. En misschien verrassen ze je wel! “Ik heb meerdere keren gezien dat jongeren zelf de dappere keus maken om bijvoorbeeld Tik Tok van hun telefoon te gooien. Echt, investeer in de band met je kind en zorg voor een open gesprek over media. Zo kun je deze lastige puberfase – met alle ups en downs – als gezin goed doorkomen.”