Afgelopen week was het weer zover. Een duidelijk gevalletje van nepnieuws. Terwijl ziekenhuizen overvol liggen met corona patiënten, verscheen er op Facebook een filmpje vanuit het UMC Amsterdam. Hierin is een ziekenhuisafdeling te zien met alleen maar lege bedden.
De video was echter fake. Het ging om de beddencentrale, waar de bedden worden schoongemaakt. Maar het leed was online al geschied. De video gaat viral, wordt meer dan 14.000 keer gedeeld en door honderdduizenden mensen bekeken.
Nepnieuws zorgt in de samenleving voor verharding, intolerantie en polarisatie. Het kan onze democratie op langere termijn stukmaken. Daarom is het belangrijk om te beschikken over de juiste informatievaardigheden en een kritische geest. Zodat je niet alles wat je (online) voorbij ziet komen, voor waar aanneemt en zonder na denken deelt. Besef dat nepnieuws zich 6x sneller verspreidt dan de waarheid.
Er moet mij iets van het hart. Het gemak waarmee we zonder na te denken nepnieuws delen, baart mij zorgen. We zijn een voorbeeld voor onze kinderen. En veel jongeren slagen er NIET in om nepnieuws te herkennen. Het is van levensbelang om hen te leren dat wat ze online zien, horen en lezen niet klakkeloos voor waar aannemen. We hebben de taak om te investeren in de informatievaardigheden van onze kinderen. Hun kritische geest te stimuleren. Hen laten ontdekken welke bronnen wel of niet betrouwbaar zijn.
Maar steeds vaker vraag ik mij af, #hoedan? Hoe gaan we dit onze kinderen leren? Of beter gezegd, WIE gaat ze dit leren? Wat ik vooral zie zijn volwassenen die zonder na te denken online uit hun slof schieten, elkaar afmaken en volle bak nepnieuws delen.
Het zal de komende jaren steeds moeilijker worden om de waarheid van de leugen te onderscheiden. Daarom een oproep. Trap niet in nepnieuws! Geloof in de basis niet alles wat je online, hoort, ziet en leest. En voel je hevige emoties of verbazing bij het lezen van een bericht? Stop en denk even na. Geef jezelf de tijd om uit te zoeken of het bericht klopt voordat je reageert, deelt of doorstuurt. En doe dat steeds opnieuw, opnieuw, en opnieuw. Leert dit jezelf én onze kinderen aan.
Het zal essentieel zijn voor het behoud van onze democratie.
